سمینار نقض بی پایان حقوق بشر در ایران
محمد تهوری- واشنگتن پریزم
"چه باید کرد؟" این پرسش روز جمعه ٢۷ آوریل (۷ اردیبهشت) از سوی "دکتر استیو مارک" از اساتید و اعضای "کمیته حقوق بشر دانشگاه هاروارد" آمریکا، در سمیناری مطرح شد که در همین دانشگاه برگزار گردید. پرسش مذکور پس از ٣ ساعت بحث و تبادل نظر پیرامون نقض حقوق بشر در ایران، عنوان شد. سوألی که سالهاست پس از هر نشست و گفتگویی در مورد وضعیت این حقوق در ایران مطرح می شود، ولی پاسخی در خور نمی یابد.تعدادی از نمایندگان نهادهای بین المللی و سازمان های جهانی غیر دولتی فعال در زمینه حقوق بشر نیز، در این سمینار حضور داشتند. بنابراین، این استاد در واقع با طرح چنین پرسشی بیش از پیش نهادها و سازمان های مذکور را متوجه این نکته ساخت، که وقت آن رسیده تا برای پایان دادن به نقض حقوق بشر در ایران، اقدامی جمعی صورت گیرد.
نسخه آماده این استاد دانشگاه، توسل به کنوانسیون های بین المللی و اتحادیه ها و سازمانهای جهانی بود، که ایران به آنها ملحق شده است. او از این که ایران به شماری از کنوانسیون های بین المللی ملحق شده، به نیکی یاد کرد و گفت که این کنوانسیون ها از ضمانت اجرایی خوبی برای توقف نقض حقوق بشر برخوردارند. وی از کنوانسیون منع شکنجه، کنوانسیون حقوق کودکان، کنوانسیون منع تبعیض آموزشی، اتحادیه بین المللی کارگران و ... به عنوان مجامعی نام برد، که ایران الحاق به آنها را امضاء کرده است. او گفت با طرح موارد نقض حقوق بشر در این مجامع، می توان از توانایی بالقوه آنها برای جلوگیری از تکرار نقض حقوق بشر در ایران استفاده کرد.او در عین حال گفت که افکار عمومی آمریکا به دریافت اخبار و تحلیل های بیشتر و واقعی نسبت به مسایل ایران، نیاز دارد. (چرا که در این صورت) سیاست خارجی امریکا مکلف می شود ضمن پیگیری مساله حقوق بشر در ایران، به گونه ای در مورد این کشورتصمیم گیری کند که اقداماتش به پیشرفت حقوق بشر در آن لطمه نزند.وی حمایت سازمان های بین المللی از جنبش های اجتماعی در ایران را، راه دیگری برای پیگیری و احیای حقوق بشردر این کشور برشمرد. او خاطر نشان کرد که به رغم محدودیت های بسیار، ویژگی های مثبتی در ایران وجود دارد. ویژگی هایی که می توان با استفاده صحیح از آنها، به پیشبرد حقوق بشر کمک کرد. مارک از حداقل امکان برای انتقال اخبار و تحلیل ها از طریق وبلاگ ها و تارنماها به داخل ایران، حداقلی از تعهد رسمی به مساله حقوق بشر از سوی حاکمیت، جامعه مدنی درگیر با مساله حقوق بشر -از جمله تشکل های کارگری، دانشجویی و زنان-، وجود برخی اصول مثبت در قانون اساسی، و عضویت ایران در برخی از کنوانسیون های بین المللی، به عنوان نقاط مثبت در ایران یاد کرد.وی درعین حال از تلفیق دین و سیاست، محدود بودن دایره امنیت ملی -به طوری که هر اقدامی مخل امنیت ملی تشخیص داده می شود-، و موارد مشابه در سیستم قضایی به عنوان برخی از نکات منفی یاد کرد. او ابراز امیدواری کرد که با تبلیغ و ترویج تفسیری از اسلام منطبق با حقوق بشر و دمکراسی، بتوان به بهبود وضعیت حقوق بشر در ایران کمک کرد.به گفته استیو مارک تمرکز روی حق انتشار آزاد مطالب و دیدگاه ها، سازگاری اسلام و حقوق بشر، و برخورداری از ضمانت اجرایی کنوانسیون های بین المللی، راه مناسبی برای پیشبرد دمکراسی در ایران است.
کمک وزارت خارجه امریکا، هدیه به دستگاه های امنیتی ایران برای برخورد با فعالان جامعه مدنی
در این سمینار که به ابتکار "دانشکده جان اف کندی" دانشگاه هاروارد برگزار شد، نمایندگان برخی از سازمان های بین المللی مدافع حقوق بشر نیز، به بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران پرداختند."هادی قائمی" نماینده "سازمان دیده بان حقوق بشر" در این نشست بود. وی از نسبت دادن اتهام جاسوسی به فعالان جامعه مدنی ایران، انتقاد کرد. او گفت که عادی سازی رابطه ایران و آمریکا، می تواند به روند فشار به فعالان جامعه مدنی ایران به اتهام جاسوسی برای دشمن پایان دهد.
وی عملکرد وزارت خارجه امریکا در اعلام اعطای کمک مالی به سازمان های غیر دولتی ایران را، هدیه امریکا به دستگاه های امنیتی جمهوری اسلامی برای برخورد با فعالان جنبش های اجتماعی ایران دانست.پیکان انتقاد دیگر قائمی، متوجه تنش هسته ای ایران و غرب بود. او گفت مساله فعالیت های هسته ای ایران آنقدر پررنگ شده، که دیگر نمی توان پیرامون مسائل دیگر سخن گفت. این در حالی است که جنبش های اجتماعی ایران، فعالانه کار خود را دنبال می کنند. او از جنبش زنان، حقوق دانان، کارگران، معلمان و دانشجویان به عنوان حرکت های پویا و فعال ایران نام برد، و گفت فشارها و تهدیدات دولت احمدی نژاد به انفعال ایرانیان منجر نشده و آنها با وجود فشارها به فعالیت ادامه می دهند. وی به جنبش زنان به عنوان فعالترین حرکت نگاه کرد، و گفت زنان بسیار موفق هستند. چراکه آنها اهداف عینی را مشخص کرده اند، و به دنبال هدف های انتزاعی نیستند. کما اینکه وقتی از ضرورت قوانین سخن گفتند، تلاش کردند تا قوانین مغایر با حقوق شان را پیدا کنند و برای تغییر آنها بکوشند.قائمی با اشاره به قتل کوشندگان سیاسی در زندان های جمهوری اسلامی ایران در دهه اول انقلاب، در مورد تغییر سیاست ها در دولت های مختلف سخن گفت. او اظهار داشت "در دولت هاشمی به علت تمرکز وی روی توسعه اقتصادی، دستگاه های امنیتی حذف دگر اندیشان را در دستور کار قرار دادند. ولی دولت خاتمی موفق به تغییر این رویه شد. به طوری که حتی با ترویج اندیشه تحمل مخالف، کوشید فضای مناسبی برای فعالیت جامعه مدنی ایران مهیا کند و در این راه، گام های مثبتی برداشته شد. ولی در ادامه، احمدی نژاد با سیاستی مخالف خط مشی خاتمی، کوشید جامعه مدنی را به انفعال بکشاند. اما هرگز در این کار موفق نبوده است."
منتقدان ساواک، همان راه را در پیش گرفته اند
"جاشوا روبینستین" نماینده "سازمان عفو بین الملل"، دیگر سخنران میزگرد سازمان های بین المللی مدافع حقوق بشر بود. او با یاد آوری فعالیت های سازمان متبوعش در دفاع از حقوق بشر در ایران، گفت: "این سازمان از سال ۱٩٦٠ (۱٣٣٩) موضوع حقوق بشر ایران را، در دستور کار دارد. در آن موقع ساواک اقدام به زندانی و شکنجه کردن سیاسیون می کرد، و این سازمان پیگیری های بسیاری را انجام داد."وی با اشاره به دریافت نامه ها و شکوائیه های زندانیان و مخالفان سیاسی زمان شاه از برخوردهای ساواک در موارد نقض حقوق بشر، تصریح کرد که متاسفانه این عده بعد از به قدرت رسیدن همان اقدامات ساواک را دردستور قرار دادند. با این تفاوت که این بار به نامه های ما در خصوص نقض حقوق بشر، پاسخی ندادند. این درحالی است که حتی آقای (آیت الله) خمینی نیز در دوره شاه، مواردی را به این سازمان ارجاع داد که ما پیگیری کردیم.این فعال حقوق بشر خاطرنشان کرد "متاسفانه برخورد ایران با اقلیت های قومی فاجعه بار بوده، و هر اعتراضی را با خشونت پاسخ گفته اند. آنها هنوز بر اجرای حکم اعدام و سنگسار اصرار دارند."او تلاش سازمان های بین المللی برای آزادی برخی زندانیان سیاسی را موثر دانست. وی در این پیوند گفت: "این تلاش ها و فشارها برای پایان دادن به نقض حقوق بشر ادامه دارد، و ما مطمئن هستیم که دولت ایران به شکایت های بین المللی حساس است و نمی تواند بی تفاوت باشد."روبینستین نیز همچون قائمی به انتقاد از اقدامات دولت امریکا پرداخت و گفت که، این سیاست ها نه تنها موثر نیست بلکه فعالان حقوق بشر درایران را بیشتر با مشکل مواجه می کند."دنی پوستل" نماینده "انجمن روزنامه نگاران" سومین سخنران این نشست بود. او به خاطره ای از اقدامات بین المللی برای آزادی دکتر رامین جهانبگلو اشاره کرد، که برای مدتی توسط نیروهای امنیتی بازداشت شده بود. وی گفت: "ما برای آزادی رامین جهانبگلو نامه ای نوشتیم، و از تعدادی چهره های سرشناس امضاء جمع کردیم. ولی ماموران امنیتی ایران از این نامه بر علیه او استفاده کردند. آنها با نشان دادن این نامه به جهانبگلو، از ارتباط او با امضاءکنندگان سؤال کرده بودند. این اتفاق ما را به فکر فرو برد که آیا کار ما صحیح بود، یا اشتباه کرده بودیم. ما از بسیاری از روزنامه نگاران و وبلاگ نویسان نیز حمایت کردیم. (ولی) مسأله حقوق بشر در ایران، بسیار حساس است." دنی پوستل در پایان با این سوال که "آیا هر حمایت بین المللی می تواند موثر باشد یا نه؟"، شرکت کنندگان را به چالش کشید.
نسخه آماده این استاد دانشگاه، توسل به کنوانسیون های بین المللی و اتحادیه ها و سازمانهای جهانی بود، که ایران به آنها ملحق شده است. او از این که ایران به شماری از کنوانسیون های بین المللی ملحق شده، به نیکی یاد کرد و گفت که این کنوانسیون ها از ضمانت اجرایی خوبی برای توقف نقض حقوق بشر برخوردارند. وی از کنوانسیون منع شکنجه، کنوانسیون حقوق کودکان، کنوانسیون منع تبعیض آموزشی، اتحادیه بین المللی کارگران و ... به عنوان مجامعی نام برد، که ایران الحاق به آنها را امضاء کرده است. او گفت با طرح موارد نقض حقوق بشر در این مجامع، می توان از توانایی بالقوه آنها برای جلوگیری از تکرار نقض حقوق بشر در ایران استفاده کرد.او در عین حال گفت که افکار عمومی آمریکا به دریافت اخبار و تحلیل های بیشتر و واقعی نسبت به مسایل ایران، نیاز دارد. (چرا که در این صورت) سیاست خارجی امریکا مکلف می شود ضمن پیگیری مساله حقوق بشر در ایران، به گونه ای در مورد این کشورتصمیم گیری کند که اقداماتش به پیشرفت حقوق بشر در آن لطمه نزند.وی حمایت سازمان های بین المللی از جنبش های اجتماعی در ایران را، راه دیگری برای پیگیری و احیای حقوق بشردر این کشور برشمرد. او خاطر نشان کرد که به رغم محدودیت های بسیار، ویژگی های مثبتی در ایران وجود دارد. ویژگی هایی که می توان با استفاده صحیح از آنها، به پیشبرد حقوق بشر کمک کرد. مارک از حداقل امکان برای انتقال اخبار و تحلیل ها از طریق وبلاگ ها و تارنماها به داخل ایران، حداقلی از تعهد رسمی به مساله حقوق بشر از سوی حاکمیت، جامعه مدنی درگیر با مساله حقوق بشر -از جمله تشکل های کارگری، دانشجویی و زنان-، وجود برخی اصول مثبت در قانون اساسی، و عضویت ایران در برخی از کنوانسیون های بین المللی، به عنوان نقاط مثبت در ایران یاد کرد.وی درعین حال از تلفیق دین و سیاست، محدود بودن دایره امنیت ملی -به طوری که هر اقدامی مخل امنیت ملی تشخیص داده می شود-، و موارد مشابه در سیستم قضایی به عنوان برخی از نکات منفی یاد کرد. او ابراز امیدواری کرد که با تبلیغ و ترویج تفسیری از اسلام منطبق با حقوق بشر و دمکراسی، بتوان به بهبود وضعیت حقوق بشر در ایران کمک کرد.به گفته استیو مارک تمرکز روی حق انتشار آزاد مطالب و دیدگاه ها، سازگاری اسلام و حقوق بشر، و برخورداری از ضمانت اجرایی کنوانسیون های بین المللی، راه مناسبی برای پیشبرد دمکراسی در ایران است.
کمک وزارت خارجه امریکا، هدیه به دستگاه های امنیتی ایران برای برخورد با فعالان جامعه مدنی
در این سمینار که به ابتکار "دانشکده جان اف کندی" دانشگاه هاروارد برگزار شد، نمایندگان برخی از سازمان های بین المللی مدافع حقوق بشر نیز، به بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران پرداختند."هادی قائمی" نماینده "سازمان دیده بان حقوق بشر" در این نشست بود. وی از نسبت دادن اتهام جاسوسی به فعالان جامعه مدنی ایران، انتقاد کرد. او گفت که عادی سازی رابطه ایران و آمریکا، می تواند به روند فشار به فعالان جامعه مدنی ایران به اتهام جاسوسی برای دشمن پایان دهد.
وی عملکرد وزارت خارجه امریکا در اعلام اعطای کمک مالی به سازمان های غیر دولتی ایران را، هدیه امریکا به دستگاه های امنیتی جمهوری اسلامی برای برخورد با فعالان جنبش های اجتماعی ایران دانست.پیکان انتقاد دیگر قائمی، متوجه تنش هسته ای ایران و غرب بود. او گفت مساله فعالیت های هسته ای ایران آنقدر پررنگ شده، که دیگر نمی توان پیرامون مسائل دیگر سخن گفت. این در حالی است که جنبش های اجتماعی ایران، فعالانه کار خود را دنبال می کنند. او از جنبش زنان، حقوق دانان، کارگران، معلمان و دانشجویان به عنوان حرکت های پویا و فعال ایران نام برد، و گفت فشارها و تهدیدات دولت احمدی نژاد به انفعال ایرانیان منجر نشده و آنها با وجود فشارها به فعالیت ادامه می دهند. وی به جنبش زنان به عنوان فعالترین حرکت نگاه کرد، و گفت زنان بسیار موفق هستند. چراکه آنها اهداف عینی را مشخص کرده اند، و به دنبال هدف های انتزاعی نیستند. کما اینکه وقتی از ضرورت قوانین سخن گفتند، تلاش کردند تا قوانین مغایر با حقوق شان را پیدا کنند و برای تغییر آنها بکوشند.قائمی با اشاره به قتل کوشندگان سیاسی در زندان های جمهوری اسلامی ایران در دهه اول انقلاب، در مورد تغییر سیاست ها در دولت های مختلف سخن گفت. او اظهار داشت "در دولت هاشمی به علت تمرکز وی روی توسعه اقتصادی، دستگاه های امنیتی حذف دگر اندیشان را در دستور کار قرار دادند. ولی دولت خاتمی موفق به تغییر این رویه شد. به طوری که حتی با ترویج اندیشه تحمل مخالف، کوشید فضای مناسبی برای فعالیت جامعه مدنی ایران مهیا کند و در این راه، گام های مثبتی برداشته شد. ولی در ادامه، احمدی نژاد با سیاستی مخالف خط مشی خاتمی، کوشید جامعه مدنی را به انفعال بکشاند. اما هرگز در این کار موفق نبوده است."
منتقدان ساواک، همان راه را در پیش گرفته اند
"جاشوا روبینستین" نماینده "سازمان عفو بین الملل"، دیگر سخنران میزگرد سازمان های بین المللی مدافع حقوق بشر بود. او با یاد آوری فعالیت های سازمان متبوعش در دفاع از حقوق بشر در ایران، گفت: "این سازمان از سال ۱٩٦٠ (۱٣٣٩) موضوع حقوق بشر ایران را، در دستور کار دارد. در آن موقع ساواک اقدام به زندانی و شکنجه کردن سیاسیون می کرد، و این سازمان پیگیری های بسیاری را انجام داد."وی با اشاره به دریافت نامه ها و شکوائیه های زندانیان و مخالفان سیاسی زمان شاه از برخوردهای ساواک در موارد نقض حقوق بشر، تصریح کرد که متاسفانه این عده بعد از به قدرت رسیدن همان اقدامات ساواک را دردستور قرار دادند. با این تفاوت که این بار به نامه های ما در خصوص نقض حقوق بشر، پاسخی ندادند. این درحالی است که حتی آقای (آیت الله) خمینی نیز در دوره شاه، مواردی را به این سازمان ارجاع داد که ما پیگیری کردیم.این فعال حقوق بشر خاطرنشان کرد "متاسفانه برخورد ایران با اقلیت های قومی فاجعه بار بوده، و هر اعتراضی را با خشونت پاسخ گفته اند. آنها هنوز بر اجرای حکم اعدام و سنگسار اصرار دارند."او تلاش سازمان های بین المللی برای آزادی برخی زندانیان سیاسی را موثر دانست. وی در این پیوند گفت: "این تلاش ها و فشارها برای پایان دادن به نقض حقوق بشر ادامه دارد، و ما مطمئن هستیم که دولت ایران به شکایت های بین المللی حساس است و نمی تواند بی تفاوت باشد."روبینستین نیز همچون قائمی به انتقاد از اقدامات دولت امریکا پرداخت و گفت که، این سیاست ها نه تنها موثر نیست بلکه فعالان حقوق بشر درایران را بیشتر با مشکل مواجه می کند."دنی پوستل" نماینده "انجمن روزنامه نگاران" سومین سخنران این نشست بود. او به خاطره ای از اقدامات بین المللی برای آزادی دکتر رامین جهانبگلو اشاره کرد، که برای مدتی توسط نیروهای امنیتی بازداشت شده بود. وی گفت: "ما برای آزادی رامین جهانبگلو نامه ای نوشتیم، و از تعدادی چهره های سرشناس امضاء جمع کردیم. ولی ماموران امنیتی ایران از این نامه بر علیه او استفاده کردند. آنها با نشان دادن این نامه به جهانبگلو، از ارتباط او با امضاءکنندگان سؤال کرده بودند. این اتفاق ما را به فکر فرو برد که آیا کار ما صحیح بود، یا اشتباه کرده بودیم. ما از بسیاری از روزنامه نگاران و وبلاگ نویسان نیز حمایت کردیم. (ولی) مسأله حقوق بشر در ایران، بسیار حساس است." دنی پوستل در پایان با این سوال که "آیا هر حمایت بین المللی می تواند موثر باشد یا نه؟"، شرکت کنندگان را به چالش کشید.
0 نظرات:
ارسال یک نظر