مراسم بیست‌و نهمین سالگرد درگذشت آیت‌اللـه طالقانی برگزار شد
مراسم بیست‌و نهمین سالگرد درگذشت آیت‌اللـه طالقانی برگزار شد
«تسامح و تساهل» و «مماشات با مخالفان» واژه‌هایی بود كه روز گذشته سخنرانان مراسم بیست‌و نهمین سالگرد درگذشت آیت‌اللـه طالقانی در حسینیه ارشاد هر یك به مناسبتی از آن سخن گفتند و این خصوصیات را از خصلت‌‌های بارز آیت‌الله طالقانی برمی‌شمردند.
از همین‌رو بود كه در این مراسم شخصیت‌ها و چهره‌های وابسته به طیف‌‌های مختلف فكری و سیاسی در آن حاضر شدند تا تاكیدی بر این خصلت‌ها بوده باشند. بر این اساس احمد صدر حاج سید جوادی در افتتاح مراسم بیست‌و‌نهمین سالگرد درگذشت آیت‌اللـه طالقانی «نواندیشی و اصلاح‌گری دینی»، «ضدیت با استبداد»، «اعتقاد به مردم‌سالاری» و «تسامح و تساهل» را از نكات مهم و بارز شخصیت آیت‌اللـه طالقانی برشمرد. او پس از آنكه به تبیین سه موضوع نواندیشی و اصلاح‌گری دینی، ضدیت با استبداد و اعتقاد به مردم‌سالاری درخصوص موضوع «تسامح و تساهل» كه به زبان امروزی رواداری و گذشت و بردباری نامیده می‌شود، گفت: مرحوم طالقانی در عین اعتقاد عمیق به مبانی و ارزش‌های اسلامی و پایبندی جدی به اجرای احكام و فرایض دینی به تأسی از اجداد بزرگوارش به ویژه حضرت امام جعفرصادق(ع) با مخالفان فكری از جمله ماركسیست‌ها با روی خوش و زبان ملایم به بحث و گفت‌وگو می‌نشست و هیچ فرد مبارز و تلاشگر صادقی را به خاطر داشتن اعتقادات غیراسلامی طرد و نفی نمی‌نمود و با برخورد خشونت‌آمیز با دگراندیشان مخالف بود و آن را به لحاظ جذب مخالفان به دین اسلام و اندیشه اسلامی نقض غرض تلقی می‌كرد.
او در ادامه از ویژگی‌های دیگر آیت‌اللـه طالقانی را استواری و پایداری عقیده و خستگی‌ناپذیری او در مبارزه و تلاش فكری در عدالت‌خواهی و برابری‌طلبی در حقوق اساسی و فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی و مبارزه مستمر با زیاده‌‌طلبی در جریانات سیاسی نام برد و گفت: برخورد آن بزرگوار هیچگاه به خاطر روحانی بودن یا شخصیت اجتماعی‌اش حق ویژه‌ای برای خود در كنگره جبهه ملی سوم یا شورای مركزی نهضت آزادی ایران قائل نبود. مهدی امینی‌زاده عضو سابق شورای مركزی دفتر تحكیم وحدت سخنران بعدی این مراسم بود که سخنان خود را بر محور طالقانی و جوانان متمركز كرد.
براین اساس او پس از آنكه نكاتی را از ویژگی‌های شخصیتی آیت‌اللـه طالقانی بیان كرد، گفت كه یكی از دغدغه‌های آیت‌اللـه طالقانی سرنوشت «نسل نو» بود. امینی‌زاده در ادامه با طرح این سوال كه «در شرایط امروز چه پیامی می‌توانیم از طالقانی دریافت كنیم؟»، گفت: جریان روشنفكری دینی با بررسی دیگرباره رفتار و منش طالقانی می‌تواند یك‌بار دیگر به تنظیم رابطه دوسویه خود بپردازد و با آسیب‌شناسی خود، تلاش جدی‌تر برای پاسخ به سوال‌ها انجام دهد.
به این ترتیب غلامعباس توسلی عضو شورای مركزی نهضت آزادی ایران سخن خود را با عنوان طالقانی و دموكراسی آغا زكرد. توسلی با بیان اینكه طالقانی مرد اندیشه و نظر، مرد حركت و نهضت‌آفرینی و مرد عمل و حضور در صحنه بود، گفت: او حوزه و دانشگاه را دور خود جمع كرده بود. او گفت: «اندیشه و بیان مرحوم طالقانی اندیشه و بیانی اسكولاستیكی و مدرسه‌ای نبود، بلكه حركت‌آفرین و رهایی‌بخش بود.»
توسلی در ادامه گفت: مرحوم طالقانی در سال 40 رسما به تاسیس نهضت آزادی ایران پیوست و در آن نقش داشت و نه فقط در فعالیت‌های تشكیلاتی این حزب بزرگوارانه، اما به صورت یك فرد عادی مشاركت فعال داشت بلكه یكی از شخصیت‌هایی بود كه به همراه سایر سران نهضت آزادی در سال 41 بازداشت شد و به زندان افتاد و در محاكمات سران نهضت در سال 42 در كنار بازرگان و سحابی در محكمه نظامی حضور یافت، محاكمه و به 10 سال زندان محكوم شد و حتی همراه سایر اعضا به برازجان تبعید شد و زندان و تبعید به زابل و بافق كرمان را تحمل كرد.
او افزود: «طالقانی با بزرگ‌منشی از ریزبینی‌های اختلاف‌انداز و خودخواهانه و تضادهای كینه‌توزانه و رویه‌های وحدت‌شكن به‌طور طبیعی پرهیز داشت و با دیدی باز دوردست‌ها را می‌دید و با تسامح و تساهل با كسانی كه با او هم‌عقیده نبودند همراهی و همدلی می‌كرد به طوری كه نه فقط دوستان و نزدیكان را از خود نمی‌راند و آنها را با عطوفت می‌پذیرد، بلكه حتی با دیدگاه‌های ناسازگار با نظریات و باورهای خود، بزرگوارانه برخورد می‌كرد و با تكیه بر مشتركات و نه اختلاف‌نظر، عرصه روابط اجتماعی و دامنه مدارا را با ورای حلقه‌های بسته و مسدود خودی و غیرخودی می‌گستراند و امكان راهنمایی و هدایت همگان را فراهم می‌ساخت پس از طرح این سخنان نوبت به زهره امانی رسید تا از نسبت طالقانی با حقوق بشر بگوید.
او گفت كه در جامعه مردم‌سالاری كه طالقانی ترسیم كرده بود جایگاه شایسته‌ای را برای مخالفان در نظر گرفته بود چراكه به اعتقاد او مهم پایبندی به حقوق معارضین است. براین اساس او از مدافعان سرسخت حقوق مخالفان بود و معتقد بود آنان حق دارند تا آزادانه نظرات خود را بازگو كنند.
به این ترتیب نوبت به محمد مجتهدشبستری دین‌پژوه رسید تا دیدگاه‌های خود را تحت عنوان انسانوار‌انگاری در باب وحی و نبوت بیان كند. او ابتدا سه ویژگی برجسته آیت‌الله طالقانی را بیان كرد: عالم دینی، مبارز سرسخت و مفسر قرآن. مجتهدشبستری پس از آنكه در ابتدای سخنان خود به نگاه دین‌شناسان به مقوله یكتاپرستی و چندخدایی پرداخت گفت كه دین‌شناسانی كه در باب یكتاپرستی مطالعه عمیقی كرده‌اند می‌گویند اگر یكتاپرستی دچار آفت انسانوار‌انگاری درباره خدا شود زمینه مساعدی را برای ستم فراهم می‌كند. به اعتقاد او انسانوار و انسان‌گونه پنداشتن خدا به چهار شكل خودش را آشكار می‌كرد، مربوط به ظاهر و چگونگی فكر خداوند، افعال خدا، برای خدا احساسات و عواطفی مانند احساسات انسان قائل بودن و اینكه عده‌ای فكر می‌كردند خدا مُدرك انسان قرار می‌گیرد. این پژوهشگر دینی با تبیین دو مقوله تشبیه و تنزیه از ایجاد نهضتی علیه تشبیه توسط فلاسفه سخن گفت.
او با این اعتقاد كه اگر خدای یكتا انسانوارانگارانه مطرح شود، به جای آنكه برای انسان معناده شود، ظرف می‌شود، گفت: انسان امروز به یك تفكر استقلالی رسیده است، مزاحم نمی‌پذیرد بلكه معناده را می‌پذیرد. او سپس برای تبیین بهتر دیدگاه‌های خود بخش سخنان خود را به تشریح چهار واژه وحی، نبوت، كتاب و رسول اختصاص داد.
منبع : كارگزاران
0 نظرات:
ارسال یک نظر