رکورد واردات تاریخ ایران امسال شکسته می شود
رکورد واردات تاریخ ایران امسال شکسته می شود
دکتر سعید لیلاز کارشناس مسایل اقتصادی در گفت و گو با خبرنگار عصرایران درباره دلایل کاهش اخیر قیمت نفت گفت: سه عامل بر تغییرات یا تعیین قیمت نفت اثرگذار است:
نخستین عامل "عرضه و تقاضا" است، عامل دوم مسایل و تنش های سیاسی و بین المللی در دنیا و سومین عامل تغییرات دلار است. اما از سه عامل پیش گفته، تنها نیمی از عامل اول یعنی بحث "عرضه" در اختیار کشورهای اوپک است.
این کارشناس اقتصادی در ادامه در باره دلایل سقوط قیمت نفت افزود: در سه سال گذشته و به موازات افزایش شدید قیمت نفت که به دلیل افزایش رشد اقتصاد جهانی (به طور متوسط 5 درصد) و عدم تناسب این رشد اقتصادی با ظرفیت تولید انرژی به قوع پیوست، قیمت نفت به بیش از 140 دلار رسید، اما تحولات چند ماهه گذشته در سه عامل تاثیرگذار قیمت به گونه ای بود که قیمت این محصول را کاهش داد.
وی افزود: به لحاظ رشد اقتصادی، جهان با کاهش رشد اقتصادی مواجه بوده و این کاهش در کاهش تقاضای انرژی موثر بوده است، از سوی دیگر تنش های سیاسی که دیگر عامل افزایش قیمت نفت است در دو ماه گذشته به ویژه در بحث هسته ای ایران کمی فروکش کرده است .عامل سوم هم که به نظرم بسیار مهم بوده است، افزایش ارزش دلار بوده است. افزایش ارزش دلار در برابر سایر ارزها از جمله یورو یکی از شاخص های اقتصادی است که حتی بر روی قیمت سایر محصولات از جمله فولاد و فلزات گرانبها نیز تاثیرگذار است و هم اکنون مثلا وضعیت قیمت فلزات در حال حاضر در مقام مقایسه با سال گذشته کاهش قابل ملاحظه ای داشته است. بنابراین مجموعه این شرایط دست به دست هم داده و قیمت نفت را کاهش داده است. هر چند که نباید از یاد ببریم با توجه به افزایش نجومی قیمت نفت در سه سال گذشته، بسیاری از کشورهای وارد کننده روی راه های کاهش مصرف انرژی سرمایه گذاری کرده اند و اثرات سرمایه گذاری های آنها به مرور از اکنون به شکل کاهش تقاضای آنها نمود یافته است. مثلا در سال جاری در حالی که رشد اقتصادی جهانی 4 درصد بود، رشد مصرف نفت یک درصد رشد داشته است و این نشان می دهد که کشورهای مصرف کننده با سیاست های صرفه جویی در مصرف انرژی و توجه به انرژی های جایگزین تلاش کرده اند تا جلوی سیر رو به صعود تقاضای نفت را بگیرند.
لیلاز در ادامه با اشاره به تصمیم سه شنبه شب اعضای اوپک در کاهش تولید نفت برای جلوگیری از سقوط قیمت نفت گفت: اولا به نظر من این تصمیم بیشتر تصمیمی سیاسی و سمبلیک بوده است تا یک تصمیم و یا راهبرد واقعی. ثانیا همانطور که گفتم کشورهای عضو اوپک تنها از سه عامل تعیین قیمت (که شامل عرضه و تقاضا، مسایل و تنش های سیاسی و تغییرات ارزش دلار است) در یک عامل "عرضه" امکان مانور دارند. (آنهم با توجه به اینکه اوپک 35 درصد نفت جهان را تولید می کند در چیزی حدود یک سوم نفت مصرفی جهان امکان مانور دارد) از سوی دیگر، اوپک موجودیتی یکپارچه ندارد و تجربیات 4 دهه گذشته نشان می دهد که اعضای اوپک به قول هایشان پای بندی ندارند. ضمن اینکه منافع اوپک نیز همسان نیست مثلا کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس عموما در برابر کاهش تولید مقاومت می کنند در حالی که ایران یا برخی دیگر از کشورها موافق کاهش تولید اند. بنابراین با توجه به مجموعه شرایطی که اعلام کردم به نظرم تصمیم سه شنبه شب اوپک بیشتر سیاسی و سمبلیک است و بعید می دانم به مورد اجرا درآید.
این کارشناس اقتصادی در ادامه با توجه به پیش بینی سقوط قیمت نفت به زیر 100 دلار و تاثیر آن بر اقتصاد ایران گفت: تحلیل من این است که نفت امسال به زیر 100 دلار و احتمالا به رقمی حدود 80 دلار خواهد رسید. پیش بینی قریب به یقین این است که ما امسال حدود 85 میلیارد دلار واردات کالا و خدمات به کشور خواهیم داشت که این رقم بالاترین رقم در تاریح ایران است. یعنی به عبارت دیگر به ازای هر ایرانی 1200 دلار کالا و خدمات وارد کشور خواهد شد، در حالی که میلیون ها نفر از جمعیت کشور ما حتی نان شب هم برای خوردن ندارند. این رقم واردات حدود 6 برابر رقم واردات سال 1377 است. بنابراین باید به عبارتی گفت که الان وابستگی ما به نفت و واردات کالا رقمی بین 5 تا 6 برابر 10 سال پیش است.
این تحلیلگر اقتصادی در ادامه افزود: در سال 1377 اگر قیمت نفت 10 دلار می شد ما به نقطه تراز ارزی می رسیدیم و "دخل و خرجمان" یکی می شد اما این رقم امسال به 70 دلار رسیده است. یعنی اگر امسال قیمت نفت به زیر 70 دلار برسد، ما کسری بودجه خواهیم داشت و برای جبران این کسری دولت دو راهکار پیش رو دارد که هر دو راهکار هم تورم زا خواهند بود: یک راهکار دولت این است که باید از ذخایر ارزی خود برداشت کند و بدین وسیله کسری را جبران کند و راهکار دوم محدود کردن واردات یا افزایش نرخ سود گمرکی واردات به کشور خواهد بود. این عمل نیز باعث افزایش شدید قیمت دلار و به تبع آن موج تورمی جدیدی در کشور خواهد شد ، چرا که دولت در سه سال گذشته بخشی از تورم را از طریق کاهش نرخ سود گمرکی جبران کرده است و در صورت افزایش نرخ گمرکی برای تامین کسری بودجه قطعا اثرات تورمی بر روی کالاها خواهد داشت.
لیلاز در ادامه در تحلیل وضعیت قیمت نفت و اقتصاد ایران گفت: پیش بینی ها حاکی از این است که اگر دولت بخواهد 85 میلیارد دلار واردات داشته باشد، احتمالا با 15 میلیارد دلار صادرات غیرنفتی و 70 میلیارد دلار صادرات نفت مشکل کسری بودجه نخواهد داشت. با توجه به اینکه ما سالانه 900 میلیون بشکه نفت صادر می کنیم اگر قیمت نفت از 75 دلار پایین بیاید، اقتصاد امسال با مشکل کسری بودجه مواجه خواهد شد. اما من شخصا معتقدم قیمت نفت امسال به زیر 80 دلار نخواهد رسید و رقمی بین 80 تا 85 دلار خواهد بود.
نخستین عامل "عرضه و تقاضا" است، عامل دوم مسایل و تنش های سیاسی و بین المللی در دنیا و سومین عامل تغییرات دلار است. اما از سه عامل پیش گفته، تنها نیمی از عامل اول یعنی بحث "عرضه" در اختیار کشورهای اوپک است.
این کارشناس اقتصادی در ادامه در باره دلایل سقوط قیمت نفت افزود: در سه سال گذشته و به موازات افزایش شدید قیمت نفت که به دلیل افزایش رشد اقتصاد جهانی (به طور متوسط 5 درصد) و عدم تناسب این رشد اقتصادی با ظرفیت تولید انرژی به قوع پیوست، قیمت نفت به بیش از 140 دلار رسید، اما تحولات چند ماهه گذشته در سه عامل تاثیرگذار قیمت به گونه ای بود که قیمت این محصول را کاهش داد.
وی افزود: به لحاظ رشد اقتصادی، جهان با کاهش رشد اقتصادی مواجه بوده و این کاهش در کاهش تقاضای انرژی موثر بوده است، از سوی دیگر تنش های سیاسی که دیگر عامل افزایش قیمت نفت است در دو ماه گذشته به ویژه در بحث هسته ای ایران کمی فروکش کرده است .عامل سوم هم که به نظرم بسیار مهم بوده است، افزایش ارزش دلار بوده است. افزایش ارزش دلار در برابر سایر ارزها از جمله یورو یکی از شاخص های اقتصادی است که حتی بر روی قیمت سایر محصولات از جمله فولاد و فلزات گرانبها نیز تاثیرگذار است و هم اکنون مثلا وضعیت قیمت فلزات در حال حاضر در مقام مقایسه با سال گذشته کاهش قابل ملاحظه ای داشته است. بنابراین مجموعه این شرایط دست به دست هم داده و قیمت نفت را کاهش داده است. هر چند که نباید از یاد ببریم با توجه به افزایش نجومی قیمت نفت در سه سال گذشته، بسیاری از کشورهای وارد کننده روی راه های کاهش مصرف انرژی سرمایه گذاری کرده اند و اثرات سرمایه گذاری های آنها به مرور از اکنون به شکل کاهش تقاضای آنها نمود یافته است. مثلا در سال جاری در حالی که رشد اقتصادی جهانی 4 درصد بود، رشد مصرف نفت یک درصد رشد داشته است و این نشان می دهد که کشورهای مصرف کننده با سیاست های صرفه جویی در مصرف انرژی و توجه به انرژی های جایگزین تلاش کرده اند تا جلوی سیر رو به صعود تقاضای نفت را بگیرند.
لیلاز در ادامه با اشاره به تصمیم سه شنبه شب اعضای اوپک در کاهش تولید نفت برای جلوگیری از سقوط قیمت نفت گفت: اولا به نظر من این تصمیم بیشتر تصمیمی سیاسی و سمبلیک بوده است تا یک تصمیم و یا راهبرد واقعی. ثانیا همانطور که گفتم کشورهای عضو اوپک تنها از سه عامل تعیین قیمت (که شامل عرضه و تقاضا، مسایل و تنش های سیاسی و تغییرات ارزش دلار است) در یک عامل "عرضه" امکان مانور دارند. (آنهم با توجه به اینکه اوپک 35 درصد نفت جهان را تولید می کند در چیزی حدود یک سوم نفت مصرفی جهان امکان مانور دارد) از سوی دیگر، اوپک موجودیتی یکپارچه ندارد و تجربیات 4 دهه گذشته نشان می دهد که اعضای اوپک به قول هایشان پای بندی ندارند. ضمن اینکه منافع اوپک نیز همسان نیست مثلا کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس عموما در برابر کاهش تولید مقاومت می کنند در حالی که ایران یا برخی دیگر از کشورها موافق کاهش تولید اند. بنابراین با توجه به مجموعه شرایطی که اعلام کردم به نظرم تصمیم سه شنبه شب اوپک بیشتر سیاسی و سمبلیک است و بعید می دانم به مورد اجرا درآید.
این کارشناس اقتصادی در ادامه با توجه به پیش بینی سقوط قیمت نفت به زیر 100 دلار و تاثیر آن بر اقتصاد ایران گفت: تحلیل من این است که نفت امسال به زیر 100 دلار و احتمالا به رقمی حدود 80 دلار خواهد رسید. پیش بینی قریب به یقین این است که ما امسال حدود 85 میلیارد دلار واردات کالا و خدمات به کشور خواهیم داشت که این رقم بالاترین رقم در تاریح ایران است. یعنی به عبارت دیگر به ازای هر ایرانی 1200 دلار کالا و خدمات وارد کشور خواهد شد، در حالی که میلیون ها نفر از جمعیت کشور ما حتی نان شب هم برای خوردن ندارند. این رقم واردات حدود 6 برابر رقم واردات سال 1377 است. بنابراین باید به عبارتی گفت که الان وابستگی ما به نفت و واردات کالا رقمی بین 5 تا 6 برابر 10 سال پیش است.
این تحلیلگر اقتصادی در ادامه افزود: در سال 1377 اگر قیمت نفت 10 دلار می شد ما به نقطه تراز ارزی می رسیدیم و "دخل و خرجمان" یکی می شد اما این رقم امسال به 70 دلار رسیده است. یعنی اگر امسال قیمت نفت به زیر 70 دلار برسد، ما کسری بودجه خواهیم داشت و برای جبران این کسری دولت دو راهکار پیش رو دارد که هر دو راهکار هم تورم زا خواهند بود: یک راهکار دولت این است که باید از ذخایر ارزی خود برداشت کند و بدین وسیله کسری را جبران کند و راهکار دوم محدود کردن واردات یا افزایش نرخ سود گمرکی واردات به کشور خواهد بود. این عمل نیز باعث افزایش شدید قیمت دلار و به تبع آن موج تورمی جدیدی در کشور خواهد شد ، چرا که دولت در سه سال گذشته بخشی از تورم را از طریق کاهش نرخ سود گمرکی جبران کرده است و در صورت افزایش نرخ گمرکی برای تامین کسری بودجه قطعا اثرات تورمی بر روی کالاها خواهد داشت.
لیلاز در ادامه در تحلیل وضعیت قیمت نفت و اقتصاد ایران گفت: پیش بینی ها حاکی از این است که اگر دولت بخواهد 85 میلیارد دلار واردات داشته باشد، احتمالا با 15 میلیارد دلار صادرات غیرنفتی و 70 میلیارد دلار صادرات نفت مشکل کسری بودجه نخواهد داشت. با توجه به اینکه ما سالانه 900 میلیون بشکه نفت صادر می کنیم اگر قیمت نفت از 75 دلار پایین بیاید، اقتصاد امسال با مشکل کسری بودجه مواجه خواهد شد. اما من شخصا معتقدم قیمت نفت امسال به زیر 80 دلار نخواهد رسید و رقمی بین 80 تا 85 دلار خواهد بود.
منبع : سایت عصر ایران
0 نظرات:
ارسال یک نظر