| نام | مدت حبس |
توضیحات
| سرانجام |
 | طاهره قره العین | حدود ۳ سال |
طاهره قره‌العین یکی از رهبران جنبش باب در دوره ناصرا‌لدین شاه بود. او که علوم مذهبی را در عراق فرا گرفته بود بعدها به به بابیت گروید. در گردهمایی بزرگی از چهره‌های سرشناس بابی در شاهرود از پرده بیرون آمد و روبنده‌اش را برداشت.
در جریان سرکوب بابی‌ها طاهره قره‌العین مدتی مخفیانه زندگی کرد. او نهایتا دستگیر شد و حدود ۳ سال در حبس خانگی بود.
|
برایش حکم اعدام صادر شد. روایت شده که او را خفه کردند و جنازه‌اش را هم به چاه انداختند. بسیاری او را اولین زنی می‌دانند که به دلایل سیاسی در ایران اعدام شد.
|
 | شیخ خزعل | حدود ۱۱ سال |
شیخ خزعل در اواخر دوران قاجار فرمانروای محمره(خرمشهر کنونی) بود. او از ثروت و قدرتی چشمگیر بهره‌مند بود و روابط نزدیکی نیز با امپراتوری بریتانیا داشت. از جمله بریتانیا متعهد شده بود که در برابر دولت مرکزی ایران پشتیبان او باشد.
به دنبال قدرت‌گیری سردار سپه شیخ خزعل به مخالفان حکومت پیوست. سردار سپه پس از توافقی ابتدایی با شیخ خزعل او را ملزم کرد که برای پاسخگویی به دولت مرکزی به تهران برود.
او تا پایان عمر در تهران تحت‌الحفظ زندگی کرد.
|
شیخ خزعل به طور مشکوکی در حبس خانگی درگذشت.
پس از سقوط رضاشاه در سال ۱۳۲۰ ماموران شهربانی اعتراف کردند که به دستور سرپاس مختاری، رئیس وقت شهربانی، شیخ خزعل را به قتل رساندند.
|
 | فیروزمیرزا نصرت‌الدوله | در مجموع ۸ سال | نصرت الدوله فیروز (فرزند فرمانفرما) وزیر مالیه رضاشاه و از پرنفوذترین چهره‌های حکومت او بود که ناگهان مغضوب و به اتهام ارتشاء و سوءاستفاده مالی دستگیر شد. گفته می‌شود علت واقعی دستگیری او نگرانی رضاشاه از توطئه شاهزادگان قاجار بوده است. پس از مدتی تحمل زندان، فیروز با میانجیگری مستوفی الممالک، از معدود رجال قاجاری که هنوز نزد رضاشاه احترام داشت، به خانه منتقل و در آنجا به مدت هفت سال تحت نظر قرار گرفت. او در اواسط سال ۱۳۱۵ دوباره به ظن ارتباط با دولت فرانسه بازداشت و چندماه بعد به سمنان تبعید شد و تا زمان مرگ در حبس خانگی ماند. | پس از سقوط رضاشاه در شهریور ۱۳۲۰، در جریان محاکمه تعدادی از عوامل سابق شهربانی معلوم شد که سه مأمور شهربانی از تهران برای قتل فیروز به سمنان اعزام شدند. آنها ابتدا به او سم خوراندند و بعد او را خفه کردند. |
 | حسن مدرس | بیش از ۷ سال |
حسن مدرس از روحانیون مجلس دوم شورای ملی و سپس نماینده مردم تهران در مجلس سوم بود. او روابط پر افت و خیزی با رضاخان سردارسپه و وثوق‌الدوله داشت. مدرس پس از به سلطنت رسیدن رضاشاه به خواف و سپس کاشمر تبعید شد. منابع مختلف می‌گویند که رفتوآمد و ملاقات‌های حسن مدرس در دوران زندگی در خواف و کاشمر محدود و او عملا در حبس خانگی بوده است.
|
ماموران شهربانی او را کشتند و دفن کردند. برخی می‌گویند دستور قتل او مستقیما توسط رضاشاه صادر شده بود. محل دفن او چند سال پس از قتلش روشن شد.
|
 | محمد مصدق | حدود ۱۰ سال |
محمد مصدق، نخست‌وزیر و از رهبران جنبش ملی شدن نفت در ایران، به دنبال کودتای ۲۸ مرداد به ۳ سال حبس انفرادی محکوم شد. پس از پایان دوران زندان انفرادی، او به خانه خود در احمدآباد، روستایی در نزدیکی طالقان رفت و تا پایان عمر در همان جا سکونت داشت.
| مصدق در خانه خود در احمدآباد درگذشت. جنازه او برخلاف وصیتش کنار کشتگان ۳۰ تیر دفن نشد. او را در همان خانه به خاک سپردند. |
 | محمود طالقانی | چند ماه |
محمود طالقانی از اعضای جبهه ملی و از رهبران نهضت آزادی بود. او در سال ۱۳۵۰ به مدت حدود یک ماه در خانه خود تحت بازداشت خانگی قرار گرفت و پس از آن نیز به زابل و بافت تبعید شد. بنا به گزارش منابع مختلف، محمود طالقانی در دوران تبعید هم در مقاطعی در خانه محل اقامتش با محدودیت رفتوآمد مواجه بود.
|
محمود طالقانی در جریان انقلاب ۱۳۵۷ ایران عضو شورای انقلاب بود. او بعدا به عضویت مجلس خبرگان قانون اساسی درآمد و امامت جمعه تهران را به عهده گرفت، اما کمتر از ۷ ماه پس پیروزی انقلاب درگذشت. برخی مرگ او را مشکوک و غیرطبیعی می‌دانستند، هرچند سندی در این باره منتشر نشده است. آقای طالقانی در بهشت زهرای تهران دفن شده است.
|
 | امیرعباس هویدا | حدود ۴ ماه |
در آستانه انقلاب سال ۱۳۵۷ در ایران محمدرضا شاه در واکنش به نارضایتی همه‌گیر، شماری از مقام‌های رژیم سلطنتی را تحت تعقیب قضایی قرار داد. امیرعباس هویدا از جمله این مقام‌ها بود که در خانه امنی در منطقه فرشته تهران در بازداشت بود. البته برخی منابع می‌گویند که او تا حدودی اجازه رفتوآمد و ملاقات را داشت.
|
با پیروزی انقلاب ۵۷ امیرعباس هویدا پس از مشورت با مهدی بازرگان، نخست‌وزیر دولت موقت، خود را تسلیم انقلابیون کرد. او در فروردین ۵۸ پس از محاکمه‌ای سریع توسط صادق خلخالی 'اعدام' شد.
|
 | آیت‌الله حسن قمی طباطبایی | حدود ۲۷ سال |
آیت‌الله حسن قمی از روحانیون منتقد نظام سلطنتی پهلوی بود و به همین دلیل مدتی را در حبس و تبعید سپری کرد.
او پس از پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ نیز به بیان انتقاداتی از آیت‌الله روح‌الله خمینی و نظام جمهوری اسلامی پرداخت و پس از کوتاه زمانی در خانه خود در مشهد در حبس خانگی قرار گرفت.
گزارش شده که محدودیت‌های او در سال‌های پایانی عمرش کاهش یافته بود.
|
آیت‌الله حسن قمی در سال ۱۳۸۶ و در ۹۶ سالگی درگذشت.
|
 | حسین فردوست | حدود ۴ سال |
دوست و همکلاسی دوره کودکی و نوجوانی محمدرضا شاه و از مهمترین چهره‌های امنیتی دوران حکومت او بود که در سال‌های آخر سلطنت پهلوی تقریبا کنار گذاشته شده بود. او پس از انقلاب سال ۱۳۵۷ در ایران ماند و تا سال ۱۳۶۲ مخفیانه زندگی می‌کرد. در این سال بازداشت شد و تا پایان عمر در حبس خانگی قرار گرفت. گفته می‌شود که او برای سازماندهی تشکیلات امنیتی جدید در جمهوری اسلامی مشورت داده است.
|
فردوست در اردیبهشت ماه سال ۱۳۶۶ در اثر سکته قلبی در حبس خانگی درگذشت. پیکر او در بهشت زهرای تهران دفن شد.
|
 | آیت‌الله محمدکاظم شریعتمداری | حدود ۴ سال |
آیت‌الله محمدکاظم شریعتمداری از مراجع تقلید شیعه بود و مدتی پس از انقلاب ۱۳۵۷ به انتقاد از شیوه حکومت آیت‌الله روح‌الله خمینی پرداخت. پس از این که صادق قطب‌زاده به اتهام تلاش برای کودتا علیه جمهوری اسلامی بازداشت و محاکمه شد، حکومت، آیت‌الله شریعتمداری را هم به پشتیبانی از صادق قطب‌زاده متهم کرد. او خانه‌نشین شد و در مصاحبه‌ای تلویزیونی علیه خود سخن گفت. یکی از تشکل‌های روحانیان هوادار جمهوری اسلامی اعلام کرد که دیگر او را مرجع تقلید محسوب نمی‌کند.
| آیت‌الله محمدکاظم شریعتمداری در بیمارستان مهراد تهران درگذشت. اطرافیان او از عدم دسترسی به امکانات درمانی مناسب انتقاد می‌کردند. |
 | محمدصادق روحانی | حدود ۱۵ سال |
محمدصادق روحانی در جریان اعتراضات دهه ۱۳۴۰ از روحانیون مخالف شاه بود. او بعدها و در آستانه انقلاب در اردیبهشت ۱۳۵۷ با انتشار اعلامیه‌ای مردم را به تعطیل عمومی فراخواند.
او در اواسط دهه ۱۳۶۰ و به دنبال بیان انتقاداتی از جمهوری اسلامی در حبس خانگی قرار گرفت.
| محمدصادق روحانی در سال ۱۳۷۰ از حبس خانگی آزاد شد. |
 | احمد آذری قمی | حدود ۱۵ ماه |
احمد آذری قمی، روحانی راستگرا و از نمایندگان مجلس خبرگان قانون اساسی بود. او از منتقدان دولت میرحسین موسوی بود و انتقاداتی هم از آیت‌الله روح‌الله خمینی مطرح می‌کرد. پس از رسیدن آیت‌الله علی خامنه‌ای به رهبری جمهوری اسلامی، احمد آذری قمی انتقاداتی علیه او مطرح کرد. بعد از بیان انتقاداتی تند در سال ۱۳۷۶ و پس از حمله گروهی از هواداران آیت‌الله خامنه‌ای به دفتر او، آذری قمی در حبس خانگی قرار گرفت.
|
احمد آذری قمی به سرطان خون دچار بود. پزشکان آزادی از حبس خانگی و دسترسی به خدمات درمانی را برای بهبود او ضروری می‌دانستند. احمد آذری قمی مدتی کوتاه پس از انتقال از حبس خانگی به بیمارستان درگذشت.
|
 | عباس امیرانتظام | نامشخص |
کمی پس از حمله به سفارت آمریکا در تهران و استعفای دولت موقت مهدی بازرگان، عباس امیرانتظام سخنگوی دولت موقت، به اتهام جاسوسی و ارتباط با سازمان سیا بازداشت و به اعدام محکوم شد. بعدا حکم عباس امیرانتظام به حبس ابد تقلیل یافت و او در زندان اوین زندانی شد. آقای امیرانتظام از سال ۱۳۷۵ تاکنون چندین بار از زندان بیرون آمده، و در دوره‌هایی در خانه تحت نظارت ماموران سکونت کرده و دوباره به زندان فراخوانده شده است.
| عباس امیرانتظام هم اکنون بیرون از زندان و حبس خانگی به سر می‌برد و کنترل رفتوآمد و ارتباطات او کاهش یافته است. |
 | نورالدین کیانوری | حدود ۹ سال |
نورالدین کیانوری دبیر اول حزب توده ایران بود. در سال ۱۳۶۱ سرکوب جریان‌های مخالف توسط جمهوری اسلامی به حزب توده رسید و بخش عمده رهبران و تعداد زیادی از اعضای آن بازداشت و به حبس و اعدام محکوم شدند. نورالدین کیانوری به همراه چند رهبر دیگر حزب توده در اعترافی تلویزیونی علیه خود شرکت کرد. او در سال ۱۳۶۸ در نامه‌ای به آیت‌الله علی خامنه‌ای، که به تازگی به رهبری رسیده بود، شکنجهها و بدرفتاری‌های ماموران امنیتی در زندان اوین را شرح داد. نورالدین کیانوری پس از آزادی از زندان اوین در خانه‌ای زیر نظر وزارت اطلاعات ایران زندگی می‌کرد.
|
بنا به گفته نورالدین کیانوری، شکنجه‌های دوران زندان آثار منفی زیادی بر سلامتی او گذاشته و از جمله دست چپش نیمه فلج بود. او در سال ۱۳۷۸ و در حبس خانگی درگذشت.
|
 | مریم فیروز | حدود ۱۷ سال |
فعال حقوق زنان و از رهبران حزب توده بود. مریم فیروز در جریان سرکوب حزب توده در سال ۱۳۶۱ به همراه همسرش نورالدین کیانوری بازداشت و به زندان محکوم شد. به گفته نورالدین کیانوری، مریم فیروز در دوران زندان مورد شکنجه قرار گرفته بود. مریم فیروز پس از آزادی از زندان اوین در خانه‌ای زیر نظر وزارت اطلاعات ایران زندگی می‌کرد.
| مریم فیروز در سال ۱۳۸۶ و در حبس خانگی درگذشت. |
 | علی‌اکبر سعیدی سیرجانی | حدود ۹ ماه |
علی‌اکبر سعیدی سیرجانی، نویسنده و از منتقدان جمهوری اسلامی بود. او پس از نوشتن چند نامه سرگشاده خطاب به آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر ایران، بازداشت و به "خانه امنی" منتقل شد. در ابتدا اتهامات اخلاقی به او وارد شد اما بعدتر مسایلی نظیر جاسوسی نیز وارد اتهامات شد. چند سال بعد از مرگ مشکوک علی‌اکبر سعیدی سیرجانی، اعترافات او در برنامه تلویزیونی "هویت" پخش شد.
|
علی‌اکبر سعیدی سیرجانی در سال ۱۳۷۳ و در حبس خانگی درگذشت. سالها بعد اکبر گنجی و عمادالدین باقی، روزنامه‌نگارانی که درباره قتل‌های سیاسی در ایران تحقیق کرده‌اند، نوشتند که او توسط مأموران وزارت اطلاعات و به وسیله شیاف پتاسیم، که منجر به سکته قلبی می‌شود، به قتل رسیده است.
|
 | عزت‌الله سحابی | نامشخص |
عزت‌الله سحابی از اعضای شورای انقلاب، رئیس سازمان برنامه و بودجه در دوره مهدی بازرگان و از رهبران عمده جریان ملی-مذهبی در ایران بود. عزت‌الله سحابی در سال ۱۳۶۹ و در پی انتشار نامه‌ای انتقادی خطاب به اکبر هاشمی‌رفسنجانی بازداشت و به "خانه امن" وزارت اطلاعات منتقل شد. از او در این دوره اعترافی تلویزیونی گرفته شد. عزت‌الله سحابی بعدها گفت که این بازداشت به دستور اکبر هاشمی‌رفسنجانی صورت گرفته بود. او دوباره در سال ۱۳۷۹ نیز دستگیر شد و باز مدتی را در "خانه امن" گذراند.
|
عزت‌الله سحابی در سال ۱۳۸۹ برای چندمین بار به حبس محکوم شد. البته این حکم در مورد او به اجرا در نیامد. او در سال ۱۳۹۰ درگذشت.
|
 | آیت‌الله حسینعلی منتظری | بیش از ۵ سال |
آیت‌الله حسینعلی منتظری مرجع تقلید شیعه بود و قرار بود جانشین آیت‌الله روح‌الله خمینی شود. او در پی طرح انتقادهایی نسبت به عملکرد حکومت از این مقام خلع شد. او در دوران رهبری آیت‌الله علی خامنه‌ای انتقادهای تندی را علیه او مطرح کرد که باعث شد هواداران آیت‌الله خامنه‌ای به دفترش حمله کنند. در آبان ۱۳۷۶ سخنرانی او در انتقاد از آیت‌الله خامنه‌ای به حمله شدید به دفتر و خانه‌اش و حبس خانگی او منجر شد. رفت‌وآمدها و روابط آیت‌الله حسینعلی منتظری تا سال ۱۳۸۱ به شدت تحت کنترل بود و پس از آن با پایان حبس خانگی محدودیت‌ها برایش کمتر شد.
| آیت الله منتظری که از رهبران معنوی جنبش اعتراضی سال ۱۳۸۸ ایران بود، در همان سال در خانه خود درگذشت. |
 | سیامک پورزند | حدود ۷ سال |
سیامک پورزند روزنامه‌نگار و از متهمان پرونده "کنفرانس برلین" بود. او در سال ۱۳۸۰ بازداشت و پس از مدتی اعترافاتی تلویزیونی از او پخش شد. سیامک پورزند به ۱۱ سال حبس محکوم و به زندان اوین منتقل شد، اما به دلیل شرایط جسمی نامناسبش در سال ۱۳۸۳ از زندان به حبس خانگی منتقل شد. او در مدت حبس خانگی تنها یک بار و به مدت ۱۰ روز اجازه پیدا کرد با یکی از دخترانش ملاقات کند.
| سیامک پورزند در سال ۱۳۹۰ با پریدن از بالکن خانه‌اش خودکشی کرد. |
 | فاطمه کروبی | بیش از ۲ ماه |
فاطمه کروبی از چهره‌های سرشناس اصلاح‌طلب و همسر مهدی کروبی است. او به دنبال اعتراضات سال ۱۳۸۸ از همسر خود مهدی کروبی حمایت می‌کرد و از جمله انتقاداتی را خطاب به آیت‌الله علی خامنه‌ای مطرح کرد. در آستانه تظاهرات ۲۵ بهمن ۱۳۸۹ فاطمه کروبی به همراه همسرش در حبس خانگی قرار گرفت.
|
به فاطمه کروبی اجازه داده شد که در اردیبهشت ۱۳۹۰ برای درمان مشکلات جسمی خود از حبس خانگی خارج شود. او در مقاطعی اجازه می‌یابد با همسرش، مهدی کروبی ملاقات کند.
|
 | مهدی کروبی | |
مهدی کروبی از رهبران اصلاح‌طلبان و نامزد ریاست‌جمهوری در انتخابات سال ۱۳۸۸ بود. با بروز اعتراضات به نتایج اعلام شده انتخابات، مهدی کروبی نقشی محوری در رهبری اعتراضات یافت. او از جمله برای پیگیری وضعیت معترضان بازداشتی فعالیت‌هایی را سازمان داد. پس از فراخوان تظاهرات ۲۵ بهمن ۱۳۸۹ مهدی کروبی به همراه همسرش در حبس خانگی قرار گرفت.
| |
 | زهرا رهنورد | |
زهرا رهنورد از چهره‌های سرشناس اصلاح‌طلب و همسر میرحسین موسوی است. او به دنبال اعتراضات سال ۱۳۸۸ از همسر خود میرحسین موسوی حمایت می‌کرد و در رهبری اعتراضات نقش داشت. پس از تظاهرات ۲۵ بهمن ۱۳۸۹ زهرا رهنورد به همراه همسرش در حبس خانگی قرار گرفت.
| |
| میرحسین موسوی | |
میرحسین موسوی نخست‌وزیر پیشین ایران و نامزد ریاست‌جمهوری در انتخابات سال ۱۳۸۸ بود. با بروز اعتراضات به نتایج اعلام شده انتخابات، میرحسین موسوی نقشی محوری در رهبری اعتراضات یافت. اغلب معترضان به نتایج انتخابات ۱۳۸۸ میرحسین موسوی را پیروز واقعی انتخابات می‌دانستند. پس از فراخوان تظاهرات ۲۵ بهمن ۱۳۸۹ میرحسین موسوی به همراه همسرش در حبس خانگی قرار گرفت.
منبع : بی بی سی فارسی
|
.jpg)
